- Jul 23, 2019
- 4 min read

VIÊM NÃO DO VIRUS

Viêm não do virus là gì ?

Viêm não, là tình trạng viêm của nhu mô não, hiếm khi xảy ra, với tỉ lệ mắc là 1/200 000 người mỗi năm ở Mỹ.

Khi nó xảy ra thì lại rất nguy hiểm, gây ra thay đổi về tính cách, lên cơn động kinh, thể trạng suy yếu và các triệu chứng khác phụ thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng.

Trẻ em và người già là những đối tượng có hệ miễn dịch yếu nên có nguy cơ cao bị ảnh hưởng. Bệnh thường gây ra do nhiễm virus, cho nên còn được gọi là bệnh viêm não do virus.

Nhiều người mắc bệnh viêm não có thể hồi phục hoàn toàn. Việ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp và cơ hội hồi phục của bệnh nhân phụ thuộc vào loại virus gây bệnh và mức độ viêm của nhu mô não.

Trong viêm não cấp tính, các tế bào não trực tiếp bị ảnh hưởng. Trong viêm não sau nhiễm trùng, não và tủy sống bị viêm trong vòng 1-2 tuần khi nhiễm vi khuẩn hoặc virus.[1]

Các nguyên nhân gây viêm não

Viêm não do virus có thể phát triển trong hoặc sau khi nhiễm bất kỳ các tác nhân virus gây bệnh, gồm có virus cúm, Herpes simplex, sởi, quai bị, Rubella, bệnh dại, thủy đậu, arbovirus.

Herpes simplex type 1 là một trong những nguyên nhân phổ biến và nghiêm trọng nhất. Viêm não liên quan đến Herpes có thể xảy ra nhanh chóng và gây ra các cơn động kinh hoặc thay đổi tâm thần, thậm chí dẫn tới hôn mê và tử vong. Nó xảy ra khi Herpes simplex type 1 đi đến não thay vì di chuyển đến bề mặt của da, và gây ra triệu chứng phổ biến đó là lở loét miệng.

Viêm não do Arbovirus là một dạng khác của viêm não do virus. Bệnh gây ra bởi nhiều loại virus được truyền bởi côn trùng (như muỗi và ve). Không giống Herpes, sự nhiễm Arbovirus có tính chất theo mùa, xảy ra chủ yếu ở mùa hè và đầu mùa thu, và được tập trung ở một số vùng đặc biệt.

Vi khuẩn, nấm, kí sinh trùng, Rickettsia cũng có thể gây viêm não, tuy nhiên hiếm xảy ra.

Ung thư, hoặc phơi nhiễm với các loại thuốc nhất định, hoặc chất độc cũng có thể gây viêm não.[1]

Các triệu chứng của viêm não

Các triệu chứng của viêm não thường xảy ra đột ngột và nghiêm trọng.[2]

Bao gồm:

Sốt
Lơ mơ, có thể hôn mê
Đau đầu
Thay đổi tính tình, dễ cáu gắt.
Lú lẫn
Suy nhược ở một hoặc nhiều vùng của cơ thể
Cơn động kinh
Các thóp mềm phồng lên ở trẻ sơ sinh

Chẩn đoán viêm não như thế nào?

Để chẩn đoán viêm não, bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và hỏi bệnh nhân có bị đau ốm gần đây không, và có phơi nhiễm với các loại virus, ở gần những người mắc bệnh hoặc gần nơi có muỗi hoặc ve.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp MRI, chọc dò tủy sống, hoặc là EEG (điện não đồ).

Xét nghiệm máu để kiểm tra sự có mặt của vi khuẩn hoặc virus và sự sản xuất các tế bào miễn dịch tương ứng cũng góp phần vào việc chẩn đoán.

Phân tích mẫu mô não (sinh thiết) cũng có thể cần thiết để khẳng định chẩn đoán, mặc dù hiếm, trong trường hợp các triệu chứng càng trở nên tồi tệ hơn và các phương pháp điều trị không có tác dụng. Nó góp phần quan trọng trong việc xác định dạng viêm não để đưa ra phương pháp điều trị đúng đắn.[3]

Các phương pháp điều trị viêm não

Vì các biến chứng của viêm não có thể rất nghiêm trọng, nên yêu cầu bệnh nhân lưu lại bệnh viện để điều trị. Phương pháp điều trị phụ thuộc nhiều vào tuổi tác và tình trạng, cũng như loại và nguyên nhân của bệnh. Nếu viêm não gây ra bởi nhiễm vi khuẩn, có thể điều trị bằng kháng sinh. Phương pháp điều trị Viêm não liên quan tới Herpes gồm chăm sóc hỗ trợ, cũng như các liệu pháp kháng virus với thuốc ví dụ như Acyclovir. Các phương pháp điều trị khác có thể được dùng để làm hạ cơn sốt, bù nước, điều trị động kinh nếu có, và giảm áp lực nội sọ.

Với sự chăm sóc hợp lý, nhiều người có thể hồi phục khỏi viêm não. Trẻ em và người già có nguy cơ cao bị tổn thương não vĩnh viễn.[3]

Có thể dự phòng viêm não bằng cách nào?

Phòng tránh thuỷ đậu, và sử dụng các vaccine phòng chống quai bị, sởi, rubella làm giảm tỉ lệ mắc viêm não, đặc biệt ở trẻ em.[4]

Biên soạn: Lê Nhả Duyên năm 2 ĐH Y dược Huế

Chỉnh sửa: DS. Phạm Trần Đan Thi

Infographic: Phạm Hoài Hoàng Lan-SV- ĐH Công Nghệ TPHCM

Tài liệu tham khảo:

Understanding Encephalitis -- The Basics, March 17, 2017

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-encephalitis-basics

( truy cập 20/03/2019)

Understanding Encephalitis – Symptoms, March 17, 2017

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-encephalitis-symptoms