1. Lịch tiêm chủng khuyến cáo cho trẻ mới sinh đến 15 tháng tuổi [1]
(1) Vắc-xin vi-rút Rota
Rotarix: tiêm 2 mũi khi trẻ được 2 và 4 tháng tuổi
RotaTeq: tiêm 3 mũi khi trẻ được 2,4 và 6 tháng tuổi
Nếu trong lộ trình tiêm vắc- xin có 1 mũi là RotaTeq hoặc không biết nhãn hiệu thì tiêm theo lộ trình 3 mũi
(2)(3)Vắc- xin viêm màng não loại b
Áp dụng cho trẻ trên 6 tuần tuổi
ActHIB, Hiberix hoặc Pentacel: tiêm 4 mũi khi trẻ được 2,4,6, 12-15 tháng tuổi.
PedvaxHIB: tiêm 3 mũi khi trẻ được 2, 4, 12-15 tháng tuổi.
(4)Vắc- xin sởi, quai bị và rubella (MMRV)
Áp dụng cho trẻ từ 12 tháng tuổi đối với tiêm phòng định kỳ
Tiêm phòng định kỳ:
Mũi đầu tiên tiêm khi trẻ 12-15 tháng tuổi
Mũi thứ 2 tiêm khi trẻ 4-6 tuổi
Mũi 2 có thể tiêm cách mũi đầu 4 tuần.
Tiêm bổ sung:
Đối với trẻ hoặc trẻ vị thành niên ( dưới 12 tuổi) chưa được tiêm vắc- xin trước đó: tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 4 tuần. Tuổi lớn nhất tiêm MMRV là 12 tuổi.
Trường hợp đặc biệt: du lịch nước ngoài
Trẻ sơ sinh 6-11 tháng tuổi: 1 mũi trước chuyến đi, tiêm nhắc lại 2 mũi khi trẻ được 12-15 tháng tuổi ( vùng có nguy cơ nhiễm bệnh cao thì tiêm khi trẻ được 12 tháng tuổi ) và mũi 2 tiêm sau mũi đầu 4 tuần.
Trẻ lớn hơn hoặc bằng 12 tháng tuổi chưa được tiêm vắc- xin: tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 4 tuần trước chuyến đi.
(5)(6) Vắc- xin viêm gan A
Áp dụng cho trẻ ít nhất 12 tháng tuổi đối với tiêm phòng định kỳ
Tiêm phòng định kỳ:
Tiêm 2 mũi ( cách nhau 6-12 tháng đối với Harvix và 6-18 tháng đối với Vaqta), mũi thứ nhất nên được tiêm trước khi trẻ lên 2 tuổi và nên hoàn thành việc tiêm chủng ngay cả khi trẻ đã được 2 tuổi trước khi tiêm mũi thứ 2.
Tiêm bổ sung:
Mọi trẻ em từ 2 tuổi hoặc lớn hơn nên được tiêm phòng vắc- xin viêm gan A
Khoảng cách tối thiểu giữa 2 lần tiêm là 6 tháng
Người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên nên được tiêm phòng vắc-xin kết hợp viêm gan A và viêm gan B, Twinrix, tiêm 3 mũi ( tháng đầu, tháng thứ nhất và tháng thứ 6) hoặc 4 mũi ( ngày đầu, ngày thứ 7, ngày 21-30 và mũi thứ tư vào tháng thứ 12)
Du lịch nước ngoài:
Đối với những người đi du lịch hay làm việc ở những nước có tỉ lệ nhiễm viêm gan A cao hoặc trung bình:
Trẻ 6- 11 tháng tuổi: 1 mũi trước chuyến đi, tiêm nhắc lại mũi thứ 2 cách mũi đầu 6-18 tháng tức là khi trẻ được 12- 23 tháng tuổi.
Trẻ lớn hơn 12 tháng tuổi chưa tiêm vắc-xin: tiêm mũi đầu tiên ngay trước khi đi du lịch.
Trường hợp đặc biệt:
Nguy cơ mắc viêm gan A: tiêm 2 mũi như trên.
Bệnh gan mạn tính.
Rối loạn yếu tố đông máu.
Quan hệ tình dục đồng giới ( đối với nam).
Sử dụng thuốc tiêm hoặc không tiêm.
Vô gia cư.
Làm việc với vi-rút viêm gan A trong phòng thí nghiệm hoặc vật bị nhiễm viêm gan A.
Du lịch đến các nước có tỉ lệ lưu hành viêm gan A cao hoặc trung bình.
(7) Vắc-xin viêm màng não mô cầu nhóm huyết thanh A, C, W, Y ( MenACWY)
Tiêm phòng định kỳ:
Mũi đầu: 11-12 tuổi
Mũi 2: 16 tuổi
Tiêm bổ sung:
Trẻ từ 13- 15 tuổi: tiêm ngay 1 mũi và tăng cường khi trẻ 16-18 tuổi ( khoảng cách tối thiểu giữa 2 lần tiêm là 8 tuần)
Trẻ vị thành niên 16-18 tuổi: 1 mũi
Trường hợp đặc biệt:
Đối với những người lá lách bị hỏng hay hoặc đã bị cắt ( bao gồm cả những người mắc bệnh hồng cầu hình liềm); người nhiễm HIV; tình trạng hệ miễn dịch hiếm gặp còn gọi là “ suy giảm thành phần bổ thể dai dẳng”, sử dụng thuốc Eculizumab:
Menveo
Tiêm 4 mũi: mũi đầu tiêm lúc trẻ 8 tuần tuổi, các mũi tiếp theo tiêm khi trẻ được 4,6 và 12 tháng tuổi
Tiêm 2 mũi: mũi đầu tiêm lúc trẻ 7-23 tháng tuổi, mũi 2 sau mũi đầu ít nhất 12 tuần và sau khi trẻ lên 1 tuổi.
Tiêm 2 mũi: mũi đầu tiêm khi trẻ được ít nhất 24 tháng tuổi, mũi 2 cách mũi đầu ít nhất 8 tuần
Menactra
Suy giảm thành phần bổ thể dai dẳng
Trẻ 9-23 tháng tuổi: tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 12 tuần
Trẻ từ 24 tháng tuổi hoặc lớn hơn : tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 8 tuần
Lá lách bị hỏng hay bị cắt, bệnh hồng cầu hình liềm, nhiễm HIV
Trẻ từ 9-23 tháng tuổi: không nên tiêm
Trẻ từ 24 tháng tuổi: tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 8 tuần
* Tiêm Menactra cách ít nhất 4 tuần sau khi tiêm đầy đủ tất cả các liều vắc-xin cộng hợp phế cầu khuẩn (PCV13).
Du lịch đến những nước có tỉ lệ mắc viêm não mô cầu cao như vành đai viêm màng não châu Phi hay cuộc hành hương Hajj ( Saudia Arabia).
Trẻ dưới 24 tháng tuổi
Menveo( 2-23 tháng tuổi)
Mũi đầu tiêm khi trẻ được 8 tuần tuổi: các mũi tiếp theo tiêm vào tháng thứ 4,6,12
Mũi đầu tiêm khi trẻ được 7-23 tháng tuổi : mũi thứ 2 tiêm sau mũi thứ nhất ít nhất 12 tuần và sau khi trẻ lên 1 tuổi
Menectra ( 9-23 tháng tuổi)
Tiêm 2 mũi ( mũi 2 cách mũi đầu ít nhất 12 tuần; mũi 2 có thể tiêm sớm cách mũi đầu 8 tuần trong trường hợp trẻ đi du lịch)
Trẻ trên 2 tuổi: 1 mũi Menveo hoặc Menactra
Sinh viên năm nhất ( chưa được tiêm chủng lúc từ 16 tuổi) hoặc tham gia nghĩa vụ quân sự: tiêm 1 mũi Menveo hoặc Menactra
Chú ý: Menactra nên sử dụng trước hoặc cùng lúc với vắc- xin bạch hầu, uốn ván, ho gà (Dtap). Đối với liều tăng cường đề xuất cho các nhóm được liệt kê trong phần các trường hợp đặc biệt ở trên.
2. Lịch tiêm chủng ở Việt Nam[2]
Căn cứ vào lịch tiêm chủng của UNICEF dành cho trẻ em Việt Nam, lịch tiêm chủng của CDC Hoa Kỳ và hướng dẫn sử dụng của các loại vắc xin được cấp phép lưu hành tại Việt Nam, Bộ Y tế tổng hợp và xây dựng nên Bảng ghi nhớ lịch tiêm chủng và tiêm nhắc lại các loại vắc xin cho người từ 0 – 26 tuổi.
Theo đó, các mốc thời gian là thời điểm bắt đầu được tiêm loại vắc xin tương ứng, mỗi vắc xin đều có khoảng cách tối thiểu mà không có khoảng cách tối đa có thể tiêm, do đó, nếu vì một lý do nào đó không thể tiêm đúng lịch hẹn, một người có thể tiêm sau lịch hẹn càng sớm càng tốt mà không phải tiêm lại từ đầu.
Biên soạn: BS. Đỗ Thị Thủy
Đỗ Khánh Linh-SV Dược-ĐH Dược Hà Nội
Chỉnh sửa: DS.Phạm Trần Đan Thi
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Immunization Schedule, CDC, February 5, 2019
https://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/child-adolescent.html#note-rotavirus
2. Lịch tiêm chủng và tiêm nhắc lại cho người từ 0 – 26 tuổi, Cổng thông tin tiêm chủng quốc gia,22/02/ 2017
http://tiemchung.gov.vn/2017/02/22/lich-tiem-chung-va-lich-tiem-nhac-lai-cho-nguoi-tu-0-26-tuoi/